ពេលវេលានៃការបោះឆ្នោតនៅសហរដ្ឋអាមេរិក គឺប្រៀបដូចនឹងពេលវេលានៃការរៀបចំកីឡាអូឡាំពិកដែរ។ ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសប្រធានាធិបតី ត្រូវបានធ្វើឡើងរាល់ ៤ឆ្នាំម្តង គឺដូចគ្នានឹងកីឡាអូឡាំពិករដូចក្តៅ ឆ្នាំ២០២០ ឆ្នាំ២០១៦ ឆ្នាំ២០១២ ឆ្នាំ២០០៨ ឆ្នាំ២០០៤ និង…។ ការបោះឆ្នោតពាក់កណ្តាល អាណត្តិ(Midterm Election) ត្រូវបានធ្វើឡើងរាល់៤ឆ្នាំម្តង ដូចគ្នានឹងកីឡាអូឡាំពិករដូវរងា ឆ្នាំ២០២២ ឆ្នាំ២០១៨ ឆ្នាំ២០១៤ ឆ្នាំ២០១០ ឆ្នាំ២០០៦ និង…។

គេប្រើពាក្យ”ការបោះឆ្នោតពាក់កណ្តាលអាណត្តិ” ពីព្រោះវាកើតឡើងនៅពាក់កណ្តាលអាណត្តិប្រ ធានាធិបតីនីមួយៗ ហើយជាទូទៅការបោះឆ្នោតនេះ ត្រូវបានគេប្រដូច នឹង ការធ្វើប្រជាមតិអំពីប្រជាប្រិយភាពរបស់ប្រធានាធិបតីក្នុងអំណាច។ ពិតហើយ ការបោះឆ្នោតពាក់កណ្តាលអាណត្តិនៅថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ខាងមុខនេះ នឹងក្លាយជា​ឱកាសទី១សម្រាប់អ្នកបោះឆ្នោតទូទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក បញ្ជាក់អំពីកំណើនឬការចុះថយនៃការពេញចិត្តចំពោះលោកចូបៃឌិន ប្រធានាធិបតីបច្ចុប្បន្នរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។ ប៉ុន្តែក្នុងការបោះឆ្នោតនេះ ឈ្មោះរបស់លោកចូបៃឌិន គឺមិនមែនជាកម្មវត្ថុផ្ទាល់នៃការបោះឆ្នោតឡើយ។ ដូច្នេះតើមានការបោះឆ្នោតអ្វីខ្លះ នឹងកើតឡើងក្នុងពេលបោះឆ្នោត​ពាក់កណ្តាល​អាណត្តិ នេះ៖

• ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកសភាតំណាងទាំងអស់ គឺទាំង៤៣៥រូប។ សូមបញ្ជាក់ថាសមា ជិកសភាតំណាងសហរដ្ឋអាមេរិកសរុប មានចំនួន៤៣៥រូប និងមានអាណត្តិរយៈពេល២ឆ្នាំ។

បច្ចុប្បន្ននេះ គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យគ្រប់គ្រងអាសនៈចំនួន២២០ ក្នុងចំណោមអាសនៈសរុបទាំង៤៣៥ អាសនៈក្នុងសភាតំណាង។ គណបក្សសាធារណរដ្ឋមាន២១២ អាសនៈ។ អាសនៈទំនេរមានចំនួន៣ អាសនៈ។ ដើម្បីគ្រប់គ្រងសភាតំណាង គណបក្សនយោបាយមួយត្រូវយកឱ្យបាន២១៨ អាសនៈ។ ការស្ទង់មតិរបស់Inside Elections បង្ហាញថា គណបក្សសាធារណរដ្ឋទំនងជា​នឹងឈ្នះបាន២១៦ អាសនៈ ក្នុងការបោះឆ្នោតពាក់កណ្តាលអាណត្តិថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ខាងមុខ។  គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យទំនងជានឹងឈ្នះបាន១៩៩ អាសនៈ។ ចំណែក ២០អាសនៈទៀត គឺស្ថិតក្នុងភាពមិនទាន់ប៉ាន់ស្មានបាន (ការស្ទង់មតិបង្ហាញអំពីភាពមិនអាចប៉ាន់ស្មានបានថា នឹងបានលើគណបក្សណាក្នុងចំណោមគណបក្សទាំងពីរ)។

• ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាចំនួន១ ភាគ៣។ សមាជិកព្រឹទ្ធសភាចំនួន៣៤រូប ក្នុងចំណោមសមាជិកព្រឹទ្ធសភាសរុបចំនួន១០០រូប នឹងត្រូវបោះបញ្ចប់អាណត្តិរបស់ខ្លួននៅថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២។

សូមបញ្ជាក់ថា សមាជិកព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិកសរុបមានចំនួន១០០រូប ត្រូវបានជ្រើសតាំងដោយចំនួនស្មើគ្នាចេញពីរដ្ឋទាំង៥០ របស់សហរដ្ឋអាមេរិក (២រូបក្នុងមួយ​រដ្ឋ ដោយមិនខ្វល់ថា រដ្ឋនោះមានកម្លាំងសេដ្ឋកិច្ច និងចំនួនប្រជាជនប៉ុន្មានឡើយ)។ រៀងរាល់២ឆ្នាំម្តង មានសមាជិក ចំនួន១ភាគ៣ ត្រូវដល់អាណត្តិរបស់ខ្លួន ដែលតម្រូវឱ្​យមានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសាជាថ្មី។

តាមពិតទៅ ឆ្នាំនេះគឺមានសមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកតែ៣៤រូបប៉ុណ្ណោះ ដែលត្រូវផុតអាណត្តិ។ ប៉ុន្តែដោយសារមានសមាជិកព្រឹទ្ធសភាមួយរូប(លោកJames Inhofe មកពី​រដ្ឋOklahoma) បានសុំចូលនិវត្តន៍មុនចប់អាណត្តិ ដូច្នេះទើបព្រឹទ្ធសភាត្រូវបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិករហូតដល់៣៥រូប។ ក្នុងចំណោម៣៥អាសនៈខាងលើ គឺ១៤ អាសនៈជារបស់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ២១ អាសនៈ ជារបស់គណបក្សសាធារណរដ្ឋ។

បច្ចុប្បន្ននេះ គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យគ្រប់គ្រងអាសនៈចំនួន៥០ ក្នុងចំណោម១០០អាសនៈក្នុងព្រឹទ្ធសភា។ គណបក្សសាធារណរដ្ឋមាន១០០អាសនៈ ក្នុងព្រឹទ្ធសភា​បច្ចុប្បន្ន។ ប៉ុន្តែ កម្លាំង

នយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ គឺមានប្រៀបខ្លាំងជាងគណសាធារណរដ្ឋ។ មូលហេតុ គឺដោយសារប្រធានព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិកបច្ចុប្បន្ន គឺលោកស្រីKamala Harris គឺជាអ្នកន យោបាយគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ។ ដូច្នេះ ឧទាហរណ៍ ក្នុងស្ថានភាពដែលសំឡេងប្រឆាំង និងសំឡេងគាំទ្រ លើបញ្ហាអ្វីមួយក្នុងព្រឹទ្ធសភាចំនួនស្មើគ្នា នោះសិទ្ធិសម្រេចចុងក្រោយគឺអាស្រ័យទៅសំឡេងរបស់លោកស្រីKamala Harris។ សូមបញ្ជាក់ថា យោងតាមច្បាប់របស់សហរដ្ឋអាមេរិកអនុប្រធានាធិបតីអាមេរិក គឺជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា។

• ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងអភិបាលរដ្ឋចំនួន៣៦រដ្ឋ(ក្នុងចំណោម៥០រដ្ឋ) និងអភិបាលនៃដែនដីចំនួន៣របស់សហរដ្ឋអាមរិក។
• ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងអភិបាលក្រុង និងមន្រ្តីមូលដ្ឋានជាច្រើនរូប
• ការបោះឆ្នោតស្ទង់មតិលើវិធានច្បាប់(Ballot measure)ចំនួន១២៩វិធានច្បាប់ នៅក្នុងរដ្ឋចំនួន៣៦រដ្ឋ​ដែលក្នុងនោះក៏រួមមានផងដែរនូវការបោះឆ្នោត​ស្ទង់មតិ​អំពី​ច្បាប់​​ស្តីពីការរំលូត កូន នៅក្នុងរដ្ឋCalifornia, រដ្ឋKentucky, រដ្ឋMichigan, រដ្ឋMontana និងរដ្ឋ​Vermont។

តើនឹងមានអ្វីកើតឡើង ប្រសិនបើគណបក្សសាធារណរដ្ឋ អាចដណ្តើមបានការគ្រប់គ្រងសភា?

ស្ថានភាពនេះនឹងនាំឱ្យមានទំនាក់ទំនងមិនសូវរលូនដូចពេលបច្ចុប្បន្ន រវាងសភាដែលគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សសាធារណរដ្ឋ  និងសេតវិមានដែលគ្រប់គ្រងដោយគណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ។ គណបក្សសាធារណរដ្ឋ នឹងព្យាយាមរារាំងដល់វឌ្ឍនភាពរបៀបវារៈការងាររបស់លោកប្រធានាធិបតីចូបៃឌិន ព្យាយាម ពន្យារពេលឱ្យបានយូរជាទីបំផុត​ចំពោះការអនុម័តបេក្ខភាពចៅក្រមតុលាការកំពូល ព្យាយាមផ្អាកដំណើរការស៊ើបអង្កេតរបស់សភាលើករណីដោយលោកអតីតប្រធានាធិបតីដូណាល់ត្រាំ ព្យាយាមជំរុញការ​ស៊ើបអង្កេតលើមន្រ្តីរបស់លោកចូបៃឌិន និងបញ្ហាជាច្រើនទៀត…៕

http://ព័ត៌មានអន្តរជាតិ ០៦-១១-២២- មាស តូនី ប្រែសម្រួលពីឯកសារពិគ្រោះ៖ 1.https://www.washingtonpost.com/politics/new-zealand-women-lawmakers-outnumber-men-for-first-time/2022/10/25/1c1ef1c0-54d4-11ed-ac8b-08bbfab1c5a5_story.html 2. https://edition.cnn.com/election/2022 3.https://www.aljazeera.com/news/2022/10/10/what-are-the-us-midterm-elections-heres-all-you-need-to-know